جوشکاری دارای روش ها و انواع مختلفی است که برای انجام دادن آن نیاز به مهارت های مختلف و خاصی داریم. برخی از روش ها راحت و برخی دیگر مانند جوشکاری سربالا دشوار است. در واقع می توان گفت که جوشکاری سربالا از سخت ترین و دشوار ترین روش های جوشکاری است و جوشکار باید دارای مهارت خاصی باشد تا بتواند با غلبه بر نیروی جاذبه فرایند جوش را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.

برای اینکه بدانیم بهترین روش جوشکاری سربالا چیست و برای انجام دادن آن چه مهارت هایی را باید داشته باشیم و اینکه الکترود مناسب برای جوش سربالا بایستی چه مشخصاتی داشته باشد و موارد دیگر که برای تمامی جوشکاران ضروری است در ادامه جوشکاری سربالا را توضیح خواهیم داد تا ضمن آشنایی با آن نحوه کار با این روش جوشکاری را نیز به خوبی یاد بگیرید.

جوشکاری سربالا چیست؟

جوشکاری و اتصال دو قطعه به همدیگر همیشه در وضعیت ثابتی انجام نمی شود و ممکن است با توجه به محیط، نوع کار و قطعات مورد استفاده در وضعیت های متفاوتی انجام شود.

در حالی که جوشکاری از بالا به پایین بسیار راحت است و هر جوشکاری به راحتی می تواند از این روش استفاده نماید، جوشکاری سربالا نیاز به مهارت دارد و باید حتما توسط افراد متخصص که آشنایی کاملی با این روش جوشکاری دارند انجام شود.

در جوشکاری سربالا، دو قطعه در کنار هم قرار گرفته اند و شما باید از پایین ترین نقطه شروع کرده و جوش را به سمت بالاترین نقطه ( نقطه انتهایی) انجام دهید. اگر دو قطعه به صورت عمودی و ایستاده کنار هم قرار گرفته باشند، باید از پایین به بالا به صورت عمودی جوشکاری را انجام دهید.

در صورتی که تسلط کافی بر روی قطعات داشته باشید، قطعاً این روش بسیار آسان تر انجام می شود. اما اگر تسلط شما بر روی قطعه کافی نباشد و در سطحی بالاتر یا پایین تر از قطعه قرار داشته باشید، باید با دقت بسیار بالایی این کار را انجام دهید و حتما تمامی نکات ایمنی را در حین اجرای عملیات جوش رعایت کنید.

به صورت کلی می توان گفت که جوشکاری سربالا به صورت عمودی و از پایین به بالا در شرایط و وضعیت های مختلفی انجام می شود. در این روش جوشکاری اگر طول قطعات یا مدت زمان اجرای روش جوشکاری بر روی قطعات مختلف زیاد باشد، دست جوشکار زودتر خسته می شود و همین موضوع می تواند درصد خطا را بالاتر ببرد.

برخی از افراد این نوع جوشکاری را با جوشکاری بالای سر اشتباه می گیرند که در ادامه تفاوت های این دو روش جوشکاری را مورد بررسی قرار می دهیم تا با هر دو نوع جوشکاری بیشتر آشنا شوید.

انواع وضعیت های جوشکاری

به طور کلی در جوشکاری چهار وضعیت وجود دارد که جوشکار باید طبق وضعیت های موجود جوشکاری را انجام دهد. هر کدام از این وضعیت ها نیاز به مهارت و توانایی فرد جوشکاری دارد. چهار وضعیت تخت، افقی، عمودی و سربالا از جمله وضعیت هایی هستند که در هنگام جوشکاری می توان اجرا نمود. در ادامه هر کدام از انواع وضعیت جوشکاری را به صورت مختصر توضیح می دهیم. بحث اصلی جوشکاری سربالا را به صورت کامل توضیح می دهیم.

• F1 یا G1 جوشکاری در وضعیت تخت: در این موقعیت از جوشکاری که ساده ترین و راحت ترین مرحله است جوشکاری روی سطح صاف و تخت انجام می شود.
• F1 یا G1 جوشکاری در وضعیت افقی: این موقعیت از جوشکاری عمود بر محور جوش انجام می شود. الکترود در جوشکاری افقی در زاویه ۴۵ درجه قرار می گیرد و اینکه جوشکاری گوشه و شکاف را می توان در این وضعیت جوشکاری کرد.
• F3 یا G3 جوشکاری در وضعیت عمودی: در این وضعیت از جوشکاری، صفحه و جوش به صورت عمودی قرار دارند و زاویه الکترود ۴۵ درجه است.
• F4 یا G4 جوشکاری در وضعیت سربالا: در وضعیت جوشکاری سربالا، جوشکاری به این صورت است که شروع جوش از نقطه زیرین شروع می شود و با حرکت به سمت بالا فرآیند جوش تکمیل می شود.

تکنیک و روش جوش سربالا

برای اینکه بتوانیم جوشکاری به روش سربالا را به بهترین شکل انجام دهیم نیاز به داشتن مهارت و دانستن تکنیک هایی است که در نهایت فرآیند جوشکاری به بهترین شکل به انجام رساند. تکنیک و روش جوش سربالا به جوشکار این کمک را می کند تا بهترین جوشکاری سربالا را به وجود آورد. در زیر به مهم ترین این تکنیک ها اشاره می کنیم. نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که با انواع دستگاه جوش به راحتی می توانید این روش جوشکاری را در محیط های مختلف و بر روی متریال مختلف پیاده سازی کنید.

• نازل را به گونه ای تنظیم نماییم که نوک آن کمی بیرون باشد.
• از قوس های کوتاه و طولانی استفاده کنیم.
• لبه های جوش را آماده کنیم.

جوشکاری بالای سر چیست؟

جوشکاری بالای سر یکی از انواع روش ها و حالت ها در جوشکاری ذوبی است که جوشکار الکترود را بالای سر خود قرار می دهد و فرایند جوشکاری را انجام می دهد.

تفاوت جوشکاری سربالا با جوشکاری بالای سر

یکی از ابهاماتی که ممکن است پیش بیاید این است که جوشکاری بالای سر آیا با جوشکاری سربالا یکی است یا اینکه با هم تفاوت دارند؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که جوشکاری به روش سربالا به جوش بالای سر تفاوت هایی دارد که از مهم ترین آنها این است که در جوش سربالا فرآیند جوش از نقطه زیرین شروع می شود و تا بالاترین نقطه ادامه پیدا می کند که در واقع یکی از سخت ترین و دشوار ترین حالت ها در جوشکاری است و جوشکاری باید با نیروی جاذبه نیز در مقابله باشد.

اما در جوشکاری بالای سر ممکن است وضعیت های مختلف جوشکاری را بتوان جوشکاری کرد که نکته مهم در حین جوشکاری این است که جوشکار پیش از شروع کار از تجهیزات ایمنی استفاده نماید. در واقع می توان گفت که جوشکاری بالای سر به این صورت است که جوشکار، الکترود را بالای سر خود می گیرد و جوشکاری را انجام می دهد.

تفاوت جوشکاری سربالا و سرپایین چیست؟

جوشکاری سربالا و سرپایین از روش های معمول در جوشکاری هستند که تنها تفاوت اصلی میان آنها در جهت جوشکاری است. در جوشکاری سر پایین، کار به این صورت است که از بالاترین قسمت به جهت پایین جوشکاری را انجام می دهیم. اما در جوش سربالا کاملا برعکس است و باید از پایین ترین قسمت به سمت بالا فرایند جوش را انجام دهیم.

نکته مهم در این روش این است که باید در حین جوشکاری بتوانیم بر نیروی جاذبه غلبه کنیم. جهت انجام کار در جوشکاری یکی از موارد مهم است و دلیل تقسیم بندی ها به جوشکاری سربالا، عمودی، سر پایین و … به خاطر جهت انجام جوشکاری است.

نکات مهم در جوشکاری سربالا که باید رعایت کنید

برای اینکه بتوانیم جوشکاری سر بالا را بدون خطراتی که دارد انجام دهیم و یک فرایند جوش مطلوبی را انجام دهیم نکات مهم در جوشکاری سربالا را باید رعایت کنیم. این نکات مهم به شرح زیر است:

• لبه های جوش را پیش از کار آماده کنیم.
• سطوح جوشکاری را از آلودگی ها پاک کنیم.
• قسمت هایی که قرار است به هم متصل شوند را از قبل مشخص کنیم.
• از خال جوش های مناسب با نوع اتصالات استفاده کنیم.
• دستگاه جوش را از کثیفی ها مانند روغن تمیز کنیم.

کلام مانا:

وضعیت ها و موقعیت های مختلفی برای جوشکاری وجود دارد که جوشکاران از آنها با توجه به نوع جوش و اتصال استفاده می کنند. جوشکاری سربالا یکی از انواع وضعیت های جوشکاری است که انجام دادن آن جزو دشوارترین مراحل برای جوشکاران است. در این روش از جوشکاری فرایند جوش از نقطه زیرین شروع می شود و تا بالاترین نقطه ادامه می یابد و با توجه به اینکه نیروی جاذبه مشکلاتی را برای جوشکار به وجود می آرود سختی آن دو چندان می شود. برای اینکه بتوانید کیفیت جوشکاری به روش سربالا را به بالاترین حد ممکن خود برسانید، علاوه بر اینورتر جوشکاری می توانید از تجهیزات ایمنی مناسب مانند دستکش ایمنی، الکترود، انواع انبر جوشکاری و … استفاده نمایید.

---

پاسخ سوالات متداول شما در مورد جوشکاری سربالا:

تفاوت جوشکاری به روش سربالا با جوشکاری بالای سر چیست؟

جوشکاری سربالا برای مواردی است که قصد داریم از پایین به بالا روی اجسام مختلف، جوشکاری را انجام دهیم. در حالی که جوشکاری بالای سر به این معناست که زیر قطعه قرار گرفته و الکترود را بالای سر قرار دهیم و جوشکاری را بر روی اجسام مختلف انجام دهیم.

تفاوت جوشکاری سربالا و سرپایین چیست؟

جوشکاری سربالا یکی از وضعیت های جوشکاری است که در آن جوش از پایین ترین نقطه به سمت بالاترین قسمت انجام می شود. اما در جوشکاری سر پایین این حرکت بر عکس است.