اصطلاحات و کلمات تخصصی در حوزه عمران
اصطلاحات و کلمات تخصصی در حوزه عمران وجود دارد که هر کدام از آن‌ها معنا و کاربرد خاص خود را دارند. در زیر به برخی از مهم‌ترین کلمات تخصصی عمران اشاره می‌کنیم:
1. بتن (Concrete)
ماده‌ای است که از ترکیب سیمان، آب، و سنگدانه‌ها (شن و ماسه) به‌دست آمده و به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح ساختمانی در سازه‌ها استفاده می‌شود.
2. فولاد (Steel)
یک ماده ساختاری قوی و انعطاف‌پذیر است که در سازه‌ها و اتصالات فولادی به‌کار می‌رود. فولاد معمولاً در قالب‌های مختلفی چون تیر، ستون و ورق‌ها تولید می‌شود.
3. بار (Load)
نیرویی که بر روی سازه اعمال می‌شود. بارها می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: بارهای مرده (وزن خود سازه) و بارهای زنده (بارهای ناشی از استفاده).
4. پی (Foundation)
عمدتاً به قسمت زیرین یک سازه اشاره دارد که بار را به زمین منتقل می‌کند. انواع پی‌ها شامل پی‌های سطحی و عمیق هستند.
5. سازه (Structure)
مجموعه‌ای از اجزای مهندسی که به‌منظور تحمل بارها و پشتیبانی از آن طراحی شده‌اند. سازه‌ها می‌توانند شامل ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها و غیره باشند.
6. اسکلت (Frame)
سازنده اساسی ساختمان که شامل تیرها و ستون‌ها است و وظیفه پشتیبانی و انتقال بار به پی را دارد.
7. انقباض و انبساط (Shrinkage and Expansion)
تغییر شکل و اندازه مواد ساختمانی در اثر تغییر دما یا رطوبت. انقباض و انبساط می‌تواند تاثیراتی بر روی دوام سازه داشته باشد.
8. میراگر (Dampers)
سیستم‌هایی هستند که برای کاهش ارتعاشات ناشی از زلزله یا باد در سازه‌ها طراحی شده‌اند.
9. بار اولیه (Dead Load)
وزن سازه و اجزای آن مانند تیرها، کف‌ها و دیوارها که همواره بر روی سازه وجود دارد.
10. بار زنده (Live Load)
بارهایی که به طور موقت بر روی سازه قرار می‌گیرند و شامل افراد، مبلمان و وسایل دیگر هستند.
11. ترک (Crack)
شکافی در سطح بتن یا دیگر مصالح ساختمانی که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند انقباض، انبساط، بار زیاد یا کیفیت پایین مصالح باشد.
12. زهکش (Drainage)
سیستم‌هایی که برای جلوگیری از جمع‌آوری آب در اطراف پی یا ساختمان‌ها طراحی شده‌اند تا از آسیب به سازه جلوگیری کنند.
13. هیدرولیک (Hydraulic)
علمی است که به بررسی مسائل مربوط به مایعات و انتقال نیروی آن‌ها می‌پردازد. در عمران این علم به طراحی سازه‌های آبی، مانند سدها و کانال‌ها، مرتبط است.
14. تحلیل استاتیکی (Static Analysis)
روش‌های تحلیلی که برای بررسی عملکرد سازه تحت بارهای ثابت (غیر دینامیکی) به کار می‌روند.
15. تحلیل دینامیکی (Dynamic Analysis)
تحلیل رفتار سازه تحت بارهای متغیر و دینامیکی، مانند زلزله و باد.
16. مجرای تنفسی (Vapor Barrier)
ماده‌ای که برای جلوگیری از نفوذ بخار آب به داخل پی و سازه استفاده می‌شود.
17. مقررات ساختمانی (Building Codes)
مجموعه قوانین و استانداردهایی که بر طراحی، ساخت و نگهداری سازه‌ها نظارت دارند.
18. قاب فولادی (Steel Frame)
سازه‌ای که از پروفیل‌های فولادی تشکیل شده و برای مقاومت در برابر انواع بارها طراحی شده است.
این کلمات و مفاهیم، بخشی از زبان تخصصی عمران را تشکیل می‌دهند و آشنایی با آن‌ها برای مهندسان عمران و محققان این حوزه ضروری است.
لغات و اصطلاحات انگلیسی مهندسی عمران با ترجمه
| بلند مرتبه | high-rise | |
| كوتاه | low-rise | |
| ميان مرتبه | mid-rise | |
| آسمان خراش | Skyscraper | |
| طبقه | Story | |
| زير زمين | Basement | |
| همكف | ground floor | |
| طبقه اول | first floor | |
| كف، طبقه | floor | |
| نما | facade | |
| بالكن | balcony | |
| حياط | courtyard | |
| حياط مركزي | atrium | |
| پاسيو(حياط خلوت) | patio | |
| پيش كف | deck | |
| سازه | structure | |
| سراميك | ceramic | |
| سقف | ceiling | |
| سنگ | stone | |
| آتش بند | fireproofing | |
| شومينه | chimney | |
| شيشه | glass | |
| صفحه | plate | |
| صوت | sound | |
| آکوستیک | acoustics | |
| طراحي | design | |
| فرم | form | |
| شكل | shape | |
| بافت | texture | |
| كالبد | fabric | |
| الگو | pattern | |
| سبك | style | |
| بيان هنري | expression | |
| بين النهرين | Mesopotamia | |
| معماري مصري | Egyptian architecture | |
| معماري يونان | Greek architecture | |
| معماري ايراني | Persian architecture | |
| معماري كلاسيك | Classical architecture | |
| معماري رومي | Roman architecture | |
| روم | Rome | |
| معماري رومانسكي | Romanesque architecture | |
| معماري اسلامي | Islamic architecture | |
| معماري گوتيك | Gothic architecture | |
| رنسانس | Renaissance | |
| معماري رنسانس | Renaissance architecture | |
| ركوكو | Rococo | |
| نئوكلاسيك | Neoclassicism | |
| معماري مدرسه هنرهاي زيبائي پاريس | Beaux–Arts architecture | |
| التقاط گري | eclecticism | |
| هنرنو، آرت نوو | Art Nouveau | |
| باوهاس | Bauhaus | |
| دي استايل | de Style | |
| سبك بين‌المللي | International style | |
| مدرنيسم | modernism | |
| پست مدرنيسم | post- modernism | |
| عملكرد گرايي | functionalism | |
| معماري ارگانيك | Organic architecture | |
| هاي تك، با تکنولوژی پیشرفته | high-tech | |
| واسازي، تخریب، تجزیه کردن | deconstruction | |
| پيشتاز، پیشرو | avant-garde | |
| تاق | vault | |
| طراحي، نقشه | drawing | |
| طراحي دست آزاد | free hand drawing | |
| تصور، تصویر، ایماژ | image | |
| اسكيس، طرح اولیه | sketch | |
| نقشه كشي | drafting | |
| شبكه | grid | |
| مقياس | scale | |
| ترسيمات پارالاين | paraline drawing | |
| تير | beam | |
| چوب | wood | |
| الوار | lumber | |
| حرارت | heat | |
| دما | temperature | |
| دماسنج | thermometer | |
| رسانايي | conduction | |
| همرفت | convection | |
| تابش | radiation | |
| عايق حرارتي | thermal insulation | |
| رطوبت | humidity | |
| سرمايش | cooling | |
| گرمايش | heating | |
| خاك | soil | |
| خرپا | truss | |
| در | door | |
| ديوار | wall | |
| ديوار باربر، دیوار حمال | bearing wall | |
| ديوار غير باربر، دیوار غیرحمال | non bearing wall | |
| نعل درگاه | lintel | |
| ديوار خارجي | exterior wall | |
| ديوار داخلي | Interior wall | |
| ديوار حائل | retaining wall | |
| رنگ | color | |
| رنگ آميزي ساختمان | paint | |
| روشنايي | light | |
| لامپ | lamp | |
| نورپرداري | lighting | |
| نظم | order | |
| تنوع | variety | |
| تضاد | contrast | |
| آشفتگي | chaos | |
| محور | axis | |
| تعادل | balance | |
| تقارن | symmetry | |
| ريتم | rhythm | |
| تكرار | repetition | |
| راستا | direction | |
| تناقض | contradiction | |
| هماهنگي | harmony | |
| تناسب | proportion | |
| مدول | module | |
| فرايندطراحي | design process | |
| برنامه | program | |
| پروژه | project | |
| خلاقيت | creativity | |
| ايده | idea | |
| رطوبت | moisture | |
| غشاء | membrane | |
| فلز | metal | |
| فولاد | steel | |
| آهن | iron | |
| چدن | cast iron | |
| زنگ | rust | |
| قاب | frame | |
| قاب صلب | rigid frame | |
| قوس | arch | |
| كليد قوس | keystone | |
| كليسا | church | |
| گنبد | dome | |
| بار | load | |
| بارزنده | live load | |
| بارمرده | dead load | |
| زلزله | earthquake | |
| مركز سطحي زلزله | epicenter | |
| كانون زلزله | hypocenter | |
| گسل | fault | |
| صفحه | plate | |
| بام | roof | |
| بام تخت | flat roof | |
| بام شيب‌دار | pitched roof | |
| نورگيربام | sky light | |
| سفال بام | roof night | |
| قير نفتي | asphalt | |
| بتن | concrete | |
| سيمان | cement | |
| بتن مسلح | rein forced concrete | |
| آرماتور | rein forcing bar (rebar) | |
| بنايي | masonery | |
| ملات | mortar | |
| پلاستيك | plastic | |
| لاستيك | rubber | |
| پله | step | |
| راه پله | stairway | |
| رشته پله | flight | |
| رمپ | ramp | |
| پاگرد | landing | |
| پنجره | window | |
| پوسته | shell | |
| پي | foundation | |
| شمع | pile | |
| تئاتر | theater | |
| تاريخ | history | |
| تمدن | civilization | |
| فرهنگ | culture | |
| آجر | brick | |
| آجركاري | brickwork | |
| واحد اندازه‌گيري | measure | |
| دستگاه متريك | metric system | |
| طول | length | |
| مساحت | area | |
| حجم | volume | |
| تزئين | ornament | |
| موزاييك | mosaic | |
| آسانسور | elevator | |
| پله برقي | escalator | |
| اتاق | room | |
| راهرو | hallway | |
| كريدور | corridor | |
| پلان باز | open plan | |
| گالري | gallery | |
| فضا | space | |
| مكان | place | |
| سيركولاسيون، مدار | circulation | |
| معمار | architect | |
| مهندس | engineer | |
| پيمان‌كار | contractor | |
| اجرا، ساخت | construction | |
| مهندس ناظر | building official | |
| پيش‌سازي | prefabricate | |
| الكتريسيته | electricity | |
| اندود، پلاستر | phase | |
| انرژي خورشيدي | plaster | |
| خانه خورشيدي، خانه‌ای که از نور خورشید انرژی الکتریسیته خود را می‌گیرد | solar energy | |
| سيستم گرمايش خورشيدي | solar house | |
| سيستم گرمايش خورشيدي فعال | solar-heating system | |
| جهت گيري نسبت به خورشيد، | active solar- heating system | |
| گردش خورشیدی | solar orientation | |
| سيستم گرمايش خورشيدي غير فعال | passive solar- heating | |
| لوله كشي | plumbing | |
| مواد و مصالح | material | |
| تکیه‌گاه | Abutment | |
| چسبندگی | Adhesion | |
| تجمیع | Aggregate | |
| افزودنی حباب هوا | Air-entraining admixture | |
| لنگرگاه | Anchorage | |
| شاه تیر، بخش زیرین قسمتی از تاق که روی سرستون قرار می‌گیرد | Architrave | |
| آسفالت کردن | Asphalting | |
| بالاست، ماسه، پارسنگ | Ballast | |
| ظرفیت تحمل | Bearing capacity | |
| قیر معدنی، قیر طبیعی | Bitumen | |
| بتن کور کننده | Blinding concrete | |
| پل طاق پهن | Box culvert | |
| بنای آجری، بنای آجرکاری شده | Brick masonry | |
| پل | Bridge | |
| کد ساختمان | Building code | |
| تیغه، دیوار، طاق‌نما | Bulkhead | |
| پل کابلی | Cable-stayed bridge | |
| کنسول، پایه، سگدست | Cantilever | |
| درزبندی | Caulking | |
| بتن سلولی | Cellular concrete | |
| مواد سیمانی | Cementitious material | |
| مهندسی عمران | Civil engineering | |
| سد خزانه، سد زیرآبی، بستاب | Coffer Dam | |
| انسجام | Cohesion | |
| ستون | Column | |
| تیر کامپوزیت، تیر مرکب | Composite beam | |
| فشرده سازی | Compaction | |
| بار متمرکز | Concentrated load | |
| مجرا | Conduit | |
| خوردگی | Corrosion | |
| دبوار تکیه، دیوار تقویتی | Counterfort | |
| عمل آوردن بتن | Curing | |
| دیوار آب‌بند | Cut-off wall | |
| انحراف | Deflection | |
| بار طراحی | Design load | |
| نشست ناهموار، نشست نامساوی | Differential settlement | |
| سنگ بریده، سنگ تزئینی | Dimension stone | |
| اعوجاج | Distortion | |
| میله رولپلاک | Dowel bars | |
| زه کشی | Drainage | |
| بتن کم‌مایه | Dry lean concrete | |
| بار دینامیکی، بار جنبشی | Dynamic load | |
| خاک ریزی | Earthwork | |
| ضریب کشسانی | Elastic modulus | |
| ارتفاع | Elevation | |
| خاکریزی | Embankment | |
| درز انبساط | Expansion joint | |
| مواد پر کننده | Fill material | |
| پایه ستون | Footing | |
| قالب بندی | Formwork | |
| شکست، شکستگی | Fracture | |
| باد کردگی زمین | Frost heave | |
| مهندسی ژئوتکنیک | Geotechnical engineering | |
| تیر آهن | Girder | |
| درجه بندی | Grading | |
| سنگ ریزه | Gravel | |
| دیوار جاذبه | Gravity wall | |
| نرده محافظ | Guardrail | |
| تند باد | Gust wind | |
| زمین سفت، خاک سفت | Hardpan | |
| بزرگراه | Highway | |
| بتن لانه زنبوری | Honeycomb concrete | |
| فشار هیدرواستاتیک | Hydrostatic pressure | |
| نقاط کشیده شده روى نقشه | Infill | |
| زیر ساخت | Infrastructure | |
| تست درجا | In-situ test | |
| تقاطع | Intersection | |
| جک زدن | Jacking | |
| زانویی، لولا | Joint | |
| جدول کاری | Kerbing | |
| ورق پاخور | Kickplate | |
| جریان هموار | Laminar flow | |
| بار جانبی | Lateral load | |
| مقاومت جانبی | Lateral resistance | |
| سنگ آهک | Limestone | |
| بتن سبک | Lightweight concrete | |
| ضریب بار | Load factor | |
| انتقال بار | Load transfer | |
| ترک‌های طولی | Longitudinal cracking | |
| سنگفرش کم صدا | Low noise pavement | |
| بتن انبوه | Mass concrete | |
| پی گسترده، پی یکپارچه | Mat foundation | |
| تهویه مکانیکی | Mechanical ventilation | |
| گشتاور لَختی | Moment of inertia | |
| بتن غیر شکل پذیر | Non-ductile concrete | |
| پل مورب | Oblique bridge | |
| فشار اضافه بار | Overburden pressure | |
| طاق سهمی | Parabolic arch | |
| بتن نفوذپذیر | Pervious concrete | |
| خط سطح آب | Phreatic line | |
| پی شمعی، فوندانسیون شمعی | Pile foundation | |
| لوله | Pipe | |
| پلکان، زمین | Pitch | |
| ازاره، ته ستون، پایه ستون | Plinth | |
| هواراه | Pneumatic duct | |
| بار نقطه‌ای | Point load | |
| بتن پلیمری | Polymer concrete | |
| بتن پیش تنیده | Prestressed concrete | |
| طراحی احتمالی | Probabilistic design | |
| مشخصات | Profile | |
| بتن پوکه | Pumice concrete | |
| فولاد تقویت کننده | Reinforcing steel | |
| تاب آوری | Resilience | |
| دال آجدار | Ribbed slab | |
| روسازی صلب | Rigid pavement | |
| جاده | Road | |
| محوطه پشت بام | Roofscape | |
| شن | Sand | |
| پل سگمنتال، پل زنجیری | Segmental bridge | |
| پیری، سالخورده بودن ساختمان | Senescence | |
| توافق | Settlement | |
| نیروی برشی | Shear force | |
| مصالح ورق سازی | Sheeting | |
| شمع زنی، پشت بند سازی | Shoring | |
| بتن پاشی، بتن ریزی | Shotcrete | |
| پل کج | Skew bridge | |
| تخته سنگ، پاره سیمان | Slab | |
| ساختار لغزنده، قالب لغزان | Slipform construction | |
| مکانیک خاک | Soil mechanics | |
| مشخصات خاک | Soil profile | |
| سولفات محلول | Soluble sulfate | |
| موانع صوتی | Sound barriers | |
| طول | Span | |
| بتن پاشیده شده | Sprayed concrete | |
| پایه پلکانی | Stepped foundation | |
| اسکله پلکانی | Step-taper pier | |
| بنای سنگی، بنای سنگ‌کاری شده | Stone masonry | |
| کج شدن، کج کردن | Strain | |
| فشار | Stress | |
| تحلیل ساختاری | Structural analysis | |
| عنصر ساختاری | Structural element | |
| زیرپایه، زیربنا | Sub-base | |
| زیرسازی | Subgrade | |
| تهاجم سولفات | Sulphate attack | |
| روبنا | Superstructure | |
| نقشه برداری | Surveying | |
| تنش | Tension | |
| سختی کششی | Tension stiffening | |
| رسانایی گرمایی | Thermal conductivity | |
| پادیوار، پاشنه دیوار | Toe wall | |
| ترک عرضی | Transverse cracking | |
| پل خرپایی | Truss bridge | |
| تونل | Tunnel | |
| شالوده | Underpinning | |
| جاده روستا | Village road | |
| دیوار | Wall | |
| مدیریت فاضلاب | Waste water management | |
| میزان رطوبت | Water content | |
| آب ایستی، سطح ابهای زیر زمینی | Water table | |
| خاک غرقابی | Water-logged soil | |
| سطح فرسودنی | Wearing surface | |
| بتن کم‌مایه مرطوب | Wet lean concrete | |
| تونل باد | Wind tunnel | |
| دیوار جناحی، دیوار جانبی | Wingwall | |
| طناب سیمی، طناب ساخته شده از سیم‌های به هم تابیده | Wire rope | |
| کارپذیری | Workability | |
| چرتکه | Abacus | |
| سایش | Abrasion | |
| دمای مطلق | Absolute temperature | |
| شتاب | Acceleration | |
| آکوستیک | Acoustics | |
| مصالح | Aggregates | |
| جریان هوا | Air flow | |
| رسوبات آبرفتی | Alluvial deposits | |
| زاویه | Angle | |
| فضای حلقوی | Annular space | |
| سازه‌های وابسته | Appurtenant structures | |
| زهکش‌های مصنوعی | Artificial drains | |
| سنگ بنا، سنگ ساختمانی | Ashlar | |
| جو، اتمسفر | Atmosphere | |
| نقشه برداری خودکار | Automatic surveying | |
| کج بیل مکانیکی | Backhoes | |
| فشار برگشتی | Backpressure | |
| باریکه آب | Backwater | |
| موج گیر | Baffles | |
| تعادل | Balance | |
| زمین بلند و مرتفع | Banquette | |
| بار، نرده ،میله | Barre | |
| تقویت میله | Bar reinforcement | |
| پایه | Base | |
| زیر زمین | Basement | |
| حلقه وان حمام | Bathtub ring | |
| بالشتک، بخشی از تیرسقف که روی پایه قرار می‌گیرد | Bearing | |
| قطار‌بندی | Belt course | |
| خم، خم شدن | Bend | |
| تنش‌های خمشی | Bending stresses | |
| مس بریلیم | Beryllium copper | |
| مهندسی زیستی | Bioengineering | |
| راه آسفالته، موادی که برای اسفالت خیابان بکار می‌رود | Blacktop | |
| انفجار | Blasting | |
| حفاری کور | Blind excavation | |
| پیچ و مهره | Bolting | |
| رابط، رشته | Bond | |
| مهاربندی | Bracing | |
| براکت‌ها | Brackets | |
| قوشقون | Breeching | |
| ساختمان | Building | |
| ضریب حجمی | Bulk modulus | |
| حائل | Buttress | |
| کابل | Cable | |
| محفظه یا صندوق زیر آبی | Caisson | |
| سیلیکات کلسیم | Calcium silicate | |
| محاسبات | Calculations | |
| منحنی، خمیده | Camber | |
| تیر خمیده | Cambered beam | |
| تیر اهرمی | Cantilever beam | |
| ظرفیت | Capacity | |
| فولاد کربن | Carbon steel | |
| چدن | Cast iron | |
| پنجره مشبک آهنین | Catch basin | |
| سقف | Ceiling | |
| خط مرکزی | Center line | |
| برج مرکزی | Central tower | |
| پمپ‌های گریز از مرکز | Centrifugal pumps | |
| کانال | Channel | |
| آب سرد | Chilled water | |
| دودکش | Chimney | |
| آبگذر مدور | Circular culvert | |
| اقلیم | Climate | |
| دربند، دره تنگ | Clough | |
| پوشش، لایه پوشاننده | Coating | |
| خاک بدون چسبندگی | Cohesionless soil | |
| الیاف سخت و زبر، کوار | Coir | |
| سقوط، فروپاشی، ریختن | Collapse | |
| تیرچه ستون | Collar beam | |
| شن انباشت | Colluvium | |
| پایه ستون | Column footing | |
| قابلیت احتراق | Combustibility | |
| تحکیم | Consolidation | |
| کانتور، حد فاصل | Contour | |
| درز انقباض | Contraction joint | |
| درز کنترل | Control joint | |
| همگرایی | Convergence | |
| حامل، ناقل، نوار نقاله | Conveyor | |
| سرواره، مغزه بندى معمارى | Coring | |
| قرنیز | Cornice | |
| لوله فلزی راه راه | Corrugated metal pipe | |
| وادادن | Creep | |
| تاج، ستیغ | Crest | |
| سطح مقطع | Cross section | |
| تاج | Crown | |
| آبگذر، راه‌آب | Culvert | |
| سیلندر | Cylinder | |
| عایق رطوبتی | Damp proofing | |
| بار مرده | Dead load | |
| بتن معیوب | Defective concrete | |
| حد انحراف | Deflection limit | |
| تخریب | Demolition | |
| طرح | Design | |
| حفاری با هسته الماس | Diamond core drilling | |
| نهر بند، آب‌بند | Dike | |
| گودال | Ditch | |
| توزیع | Distribution | |
| دولریت، نوعی بازالت بلورین | Dolerite | |
| چارچوب در | Door frame | |
| تیرچه دوبل | Double beam | |
| قوس انحنای دوتایی | Double curvature arch | |
| نیروی کششی | Drag force | |
| سوراخ‌های زهکشی | Drainage holes | |
| حفاری | Drilling | |
| خشکی | Dryness | |
| مجرا | Duct | |
| ماندگاری | Durability | |
| فشار زمین | Earth pressure | |
| زمين لرزه | Earthquake | |
| لبه دار کردن سطوح | Eave | |
| غرابت، گریز از مرکز | Eccentricity | |
| عمارت | Edifice | |
| حد کششی | Elastic limit | |
| ورودی | Entrance | |
| محیط | Environment | |
| تجهیزات | Equipment | |
| سینه کش، سرازیری تند | Escarpment | |
| کوشا | diligent | |
| پویا | dynamic | |
