رواداری ها

 رواداری ها

۱-۸-۴-۱۰ رواداری های جوش

۱-۱-۸-۴-۱۰ قطعاتی که باید به وسیله جوش گوشه به یکدیگر جوش شوند، باید تا حد امکان در تماس نزدیک با یکدیگر باشند. فاصله ریشه (بازشدگی درز) نباید از ۵ میلی متر بزرگتر گردد. اگر فاصله ریشه جوش گوشه از ۲ میلی متر بزرگتر شود، اندازه ساقهای جوش مندرج در نقشه، باید به اندازه آن افزایش یابد، یا مهندس طراح باید تأیید نماید که ضخامت مؤثر گلوی موردنظر طراحی حاصل شده است (شکل ۱۰-۴-۸).

بازشدگی بین سطوح در تماس جوش‌های انگشتانه و کام و همچنین فاصله بین تسمه پشت بند با ورق در درزهای لب به لب نباید از ۲ میلی متر بزرگتر گردد. استفاده از مصالح پرکننده مجاز نیست، مگر اینکه استفاده از آن در نقشه‌ها تصریح شده باشد یا به تائید مهندس طراح برسد.

۲-۱-۸-۴-۱۰ قطعاتی که با جوش شیاری به صورت لب به لب به یکدیگر متصل می‌شوند، باید با دقت با یکدیگر همباد و تراز شوند. حداکثر ناهمترازی بین دو قطعه، مساوی ۱۰ درصد ضخامت قطعه نازک‌تر و حداکثر ۳ میلی متر است. برای اصلاح ناهمترازی نباید شیبی بزرگتر از ۴ درصد در جوش به وجود آورد. ناهمترازی باید بر مبنای میانتار قطعات اندازه گیری شود، مگر اینکه در مشخصات فنی خصوصی به نحو دیگری مشخص شده باشد (شکل ۱۰-۴-۹).

۳-۱-۸-۴-۱۰ قطعاتی که توسط جوش شیاری با نفوذ نسبی در امتداد طولی به یکدیگر متصل می‌شوند، باید تا حد امکان در تماس با یکدیگر قرار گیرند. فاصله ریشه بین دو قطعه نباید از ۵ میلی متر بزرگتر گردد.

۴-۱-۸-۴-۱۰ رواداری های مربوط به زاوية شيار، فصله ريشه (R) و ضخامت ریشه (f) در جدول ۱۰-۴-۱۶ و شکل ۱۰-۴-۱۰ نشان داده شده است. در صورتی که ابعاد و اندازه مقطع جوش اختلافی بیش از مقادیر ارائه شده در شکل با اندازه نشان داده شده در نقشه‌ها داشته باشد، درز با شرایط زیر قابل پذیرش است. در صورتی که اختلاف فاصله ريشه با مقدار نقشه بزرگتر از رواداری مجاز مذکور در شکل ۱۰-۴-۱۰ باشد ولی از دو برابر ضخامت ورق نازکتر با ۲۰ میلی متر (در کدام که کوچکتر باشند) بزرگ‌تر نباشد، با استفاده از جوشکاری (قبل از جوشکاری درز اتصال) قابل اصلاح است.

۵-۱-۸-۴-۱۰ قطعاتی که به یکدیگر جوش می‌شوند، باید همیاد یکدیگر قرار گرفته و تا اتمام جوشکاری، به وسیله پیچ، گیره، گوه، قید یا خال جوش در وضعیت خود تثبیت شوند. در صورت امکان استفاده از قیدها و قالبهای تثبیت کننده، توصیه می‌شود. لازم است در قيدها آزادی‌های حرکتی مناسب برای جمع شدگی و تابیدگی وجود داشته باشد. جمع شدگی و تابیدگی معمولاً با تغییر شکل‌های اولیه عمدی در خلاف جهت این آثار جبران می‌شود.

۲-۸-۴-۱۰ کنترل تابیدگی و جمع شدگی

۱-۲-۸-۴-۱۰ در مونتاژ و انجام جوش درزهای اعضای ساخته شده از ورق یا نیمرخ و همچنین تقویت نیمرخ‌ها، دستورالعمل و توالی جوشکاری باید طوری انتخاب شود که مقادیر تابیدگی و جمع شدگی حداقل گردد.

۲-۲-۸-۴-۱۰ تا حد امکان، توالی جوشها باید طوری انتخاب شود که حرارت جوشکاری در حین پیشرفت جوشکاری، متعادل گردد.

۳-۲-۸-۴-۱۰ سازنده باید روش مونتاژ، دستورالعمل جوشکاری و توالی جوشکاری را طوری انتخاب نماید که قطعه به دست آمده منطبق بر ضوابط کنترل کیفی قطعه باشد. قبل از شروع جوشکاری، توالی جوشکاری و برنامه کنترل تابیدگی باید جهت اطلاع و اظهارنظر به نماینده کارفرما تسلیم گردد.

۴-۲-۸-۴-۱۰ مسیر پیشرفت جوشکاری یک عضو، باید از نقطه با گیرداری بیشتر به سمت نقطه با آزادی بیشتر باشد.

۵-۲-۸-۴-۱۰ در هنگام مونتاژ، درزهایی که از آنها انتظار جمع شدگی بزرگ‌تری می‌رود، باید قبل از درزهایی که انتظار جمع شدگی کمتری از آنها داریم، جوش شوند. جوشکاری این درزها باید تا حد امکان با به کارگیری کمترین قیدهای حرکتی کمی انجام شود.

۶-۲-۸-۴-۱۰ در ساخت اعضای ساخته شده از ورق و نیمرخ، قطعه سازی باید قبل از مونتاژ انجام گردد. یعنی ابتدا باید ورقها مطابق ابعاد داده شده در نقشه‌ها سرهم کردند و سپس مونتاژ و جوش عضو انجام شود. اعضا با طول بلند را می‌توان به چند قطعه تقسیم نمود. در هنگام وصله کردن قطعات فوق در کارگاه یا کارخانه، جوشکاری بالها و جان باید نسبت به محورهای ضعیف و قوی مقطع، متعادل باشد.

۷-۲-۸-۴-۱۰ در جوشکاری با وجود قیدهای خارجی ممانعت کننده از جمع شدگی، جوشکاری باید به طور پیوسته تا اتمام کل کار با رسیدن به نقطه‌ای انجام یابد که دارای آزادی حرکت است. در حین جوشکاری نباید اجازه داده شود دمای درز کمتر از دمای مقرر برای پیش گرمایش یا دمای بین دفعات عبور گردد.

۳-۸-۴-۱۰  رواداری های ابعادی

۱-۳-۸-۴-۱۰ برای ستونها و اعضای اصلی خرپا که با استفاده از جوش ساخته می‌شوند، بدون توجه به سطح مقطع عضو، میزان انحراف مجاز در هم راستایی عضو (انحراف محور عضو از خط راست) برابر است باز :

• برای اعضای با طول کمتر از ۹ متر:

• برای اعضای با طول ۹تا ۱۴متر مساوی ۹میلی متر.

• برای اعضای با طول بزرگتر از ۱۴متر:

۲-۳-۸-۴-۱۰ برای تیرها و شاه تیرهای جوش شده که در آنها پیش خیزی در نظر گرفته نشده باشد، بدون توجه به شکل و ابعاد مقطع، میزان انحراف مجاز از راستای مستقیم برابر است با:

۳-۳-۸-۴-۱۰ برای تیرها و شاه تيرها، (مختلط و غير مختلط)، بدون توجه به شکل و ابعاد مقطع، در پیش نصب قطعات عضو در کارخانه، میزان انحراف مجاز از انحنای پیش خیز در نظر گرفته شده برای عضو (مطابق شکل ۱۰-۴-۱۱) برابر است با:

در وسط دهانه: در وسط دهانه میزان انحراف مجاز باید مطابق جدول ۱۰-۴-۱۷ در نظر گرفته شود.

در تکیه گاه ها: در تکیه گاهها میزان انحراف مجاز باید به شرح زیر در نظر گرفته شوند:

±0mm برای تکیه گاه‌های انتهایی

±3mm  برای تکیه گاههای میانی

در نقاط میانی: در نقاط میانی میزان انحراف مجاز باید به شرح زیر در نظر گرفته شوند:

یادآوری: بدون توجه به چگونگی نمایش پیش خیز در نقشه‌ها، علامت (+) نشان دهنده بالای منحنی پیش خیز و علامت (-) نشان دهنده پایین این منحنی است.

اندازه گیری‌های پیش خیز باید در حالت بدون بار انجام شود.

۴-۳-۸-۴-۱۰  برای تیرها با انحنای افقی، انحراف مجاز از منحنی مقرر در وسط دهانه برابر است با:

مشروط بر اینکه تیر دارای انعطاف پذیری جانبی کافی برای اتصال مهاربندی عرضی بدون وارد نمودن آسیب به اعضای سازه‌ای باشد.

۵-۳-۸-۴-۱۰ برای اعضای ساخته شده از ورق (نظیر مقاطع H و I و T)، حداکثر اختلاف بین محور مرکزی جان و محور مرکزی بال در محل‌های تماس، مساوی حداقل 0.01b_f یا ۶  میلی متر است (شکل ۱۰-۴-۱۲).

۶-۳-۸-۴-۱۰ برای تیرها، انحراف مجاز از صفحه‌ای بودن جان تیر مساوی  بوده که در آن d ارتفاع تیر است.

۷-۳-۴-۸-۱۰ میزان رواداری چرخشی و افتادگی بال و اعوجاج مقطع در مقاطع ساخته شده از ورق مطابق شکل ۱۰-۴-۱۳ است:

۸-۳-۸-۴-۱۰ برای تیرورق‌های ساخته شده از ورق، رواداری مجاز پهنای بال مساوی ۳± میلی متر برای پهنای کوچکتر یا مساوى ۳۰۰ میلی متر و ۴± میلی متر برای پهنای بزرگتر است. رواداری مجاز در ارتفاع كل تیر که در صفحه مرکزی جان اندازه گیری می‌شود، مطابق جدول ۱۰-۴-۱۸ است.

۴-۸-۴-۱۰ رواداری سخت کننده تکیه گاهی در محل بارهای متمرکز

انتهای سخت کننده تکیه گاهی باید نسبت به جان گونیا و در تماس با بال باشد. حداقل ۷۵ درصد مساحت کل سخت کننده باید در تماس با بال باشد.

سطح خارجی بال تیر که بر صفحه نشیمن فولادی تکیه می‌کند، در ۷۵ درصد سطح تصویر جان و سخت کننده‌ها باید در تماس با صفحه نشیمن با حداکثر ۰.۲۵  میلی متر جدایی باشد. در ۲۵ درصد باقی مانده حداکثر جدایی ۱ میلی متر است. در صورتی که سخت کننده انتهایی موجود نباشد، حداکثر جدایی در ۷۵ درصد سطح تصویر جان، ۰.۲۵ میلی متر و مساوی ۱ میلی متر در ۲۵ درصد سطح باقی مانده است. در این حالت زاویه بین بال تحتانی و جان (با حفظ رواداری بند ۱۰-۴-۸-۳-۷) باید ۹۰ درجه باشد. شکل‌های ۱۰-۴-۱۴ و ۱۰-۴-۱۵ رواداری های فوق را نشان می‌دهند.

*

۱-۴-۸-۴-۱۰ هم امتداد بودن سخت کننده‌های اتکایی جفت: حداکثر رواداری غیر هم راستا بودن سخت کننده‌های اتکایی جفت که در طرفین جان عضو قرار دارند، نسبت به یکدیگر مساوی  است. t_w ضخامت جان عضو است.

۲-۴-۸-۴-۱۰ انحنای داخل و خارج از صفحه لبه سخت کننده‌های تکیه گاهی و جانمایی آن: میزان حداکثر رواداری در انحنای سخت کننده‌های تکیه گاهی مطابق جدول ۱۰-۴-۱۹ است:

 حداکثر رواداری انحراف محور مرکزی واقعی سخت کننده از محور مرکزی مقرر آن مساوی  است. t ضخامت سخت کننده است.

۵-۸-۴-۱۰ رواداری سخت کننده‌های میانی

۱-۵-۸-۴-۱۰ انحنای داخل و خارج از صفحه لبه سخت کننده‌های میانی: میزان حداکثر رواداری در انحنای سخت کننده میانی مطابق جدول ۱۰-۴-۲۰ است:

۶-۸-۴-۱۰ ناشاقولی ستون‌ها

در خصوص کنترل ناشاقولی ستون‌ها رعایت الزامات زیر ضروری است:

الف) حداکثر جابه جایی محور ستون از محل مقرر در نقشه‌ها مساوی ۶± میلی متر است.

ب) رواداری ناشاقولی ستون‌های خارجی به سمت نما و تمام ستون‌ها به سمت داخل ساختمان، مطابق شکل ۱۰-۴-۱۶ است. رواداری ناشاقولی ستون‌های مجاور شفت آسانسور مثل ستونهای خارجی به سمت نما است.

ت) در شکل ۱۰-۴-۱۷ پوش رواداری ناراستایی ستون‌های محور نمای ساختمان نشان داده شده است.

در مورد ستون‌های داخلی، نارستایی در محدوده پوش ناشاقولی مجاز است (شکل ۱۰-۴-۱۸).

ث) رواداری ابعادی عرض و ارتفاع مقطع ستون مساوی ۴± میلی متر است.

*

۷-۸-۴-۱۰ رواداری مرکز سوراخ پیچها

در خصوص رواداری مرکز سوراخ پیچ‌ها، رعایت الزامات زیر ضروری است :

الف) رواداری هم محور بودن مركز سوراخ پیچ‌ها در دو قطعه متصل شونده مطابق شکل ۱۰-۴-۱۹ است:

ب) رواداری فواصل مرکز سوراخ پیچ‌ها نسبت به فواصل مقرر در نقشه‌ها مطابق شکل ۱۰-۴-۲۰ است:

پ) رواداری مختصات مرکز سوراخ پیچ‌ها نسبت به مختصات مقرر در نقشه‌ها مطابق شکل ۱۰-۴-۲۱ است: